از نقش هوش مصنوعی در صنعت خودرو تا اکوسیستم کوچک کارآفرینی در حوزه‌های فناوری
"استیون هاوکینگ" می‌گوید کمال هوش مصنوعی یعنی زوال بشر. فعالان عرصه فناوری از سال‌ها پیش درباره اهمیت هوش مصنوعی و تاثیر شگرفی که می‌تواند بر فعالیت‌های آینده انسان بگذارد، صحبت کرده‌اند.
به گزارش خودروکار، "ایلان ماسک" مدیرعامل شرکت خودروسازی تسلا نیز معتقد است که هوش مصنوعی انسان را به دست خواهد گرفت زیرا از انسان باهوش‌تر است. در ایران نیز فعالیت در عرصه هوش مصنوعی و آموزش آن به دانشجویان از سال‌های گذشته آغاز شده است و حالا استادان و دانشجویان این رشته در گفت‌وگوهای خود با ایسنا از چالش‌ها و فرصت‌های این علم و جایگاه آن در ایران می‌گویند.
مهدیه سلیمانی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی شریف هوش مصنوعی را این طور تعریف می‌کند: هوش مصنوعی را می‌توان به عنوان راهی در جهت خودکار کردن حل مسائل درنظر گرفت. بنابراین این شاخه به خاطر ابزارهای عامی که برای خودکارسازی حل مسائل دارد، این قابلیت را دارد که با نفوذ در جنبه‌های مختلف مهندسی و حتی علوم، نحوه حل مسائل را تحت تاثیر قرار دهد. در دهه اخیر بسیاری از صنایع و شرکت‌های بزرگ دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که باید هوش مصنوعی را به عنوان ابزاری راهگشا به‌کار گیرند.
اغلب دانشجویان و استادان هوش مصنوعی معتقدند بخش خصوصی به خوبی اهمیت استفاده از هوش مصنوعی را درک کرده و در نتیجه فضای اشتغال مناسبی برای دانش‌آموختگان این رشته پدید آورده است. این امر باعث شده که گرایش هوش مصنوعی برای داوطلبان کنکور مهندسی کامپیوتر، پرطرفدار محسوب شود. دکتر محمدحسین رهبان، عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی شریف درباره رغبت دانشجویان به تحصیل در این رشته می‌گوید: هوش مصنوعی در سطح آکادمیک در ایران رو به رشد است و استقبال زیادی از سوی دانشجویان از این حوزه می‌شود.
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: به نظرم چه برای افرادی که می‌خواهند در خارج از ایران در این حوزه درس بخوانند و چه برای افرادی که می‌خواهند در ایران تحصیل و کار کنند، حوزه هوش مصنوعی مناسب است و می‌توان با هزینه اندک و سرمایه کم، کسب و کار خوبی را در این حوزه راه‌اندازی کرد. هوش مصنوعی در ایران رو به توسعه است و ما هنوز ابتدای راه هستیم و باید راه طولانی‌ای را طی کنیم تا از پتانسیل‌های این گرایش در ایران استفاده کنیم.
اما برخی از استادان دانشگاه معتقدند شرایط اقتصادی فعلی یکی از موانع توسعه هوش مصنوعی در ایران است. دکتر عمار جلالی‌منش، عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی امیر کبیر در این باره می‌گوید: از یک سو اکوسیستم کارآفرینی در حوزه‌های فناوری در ایران کوچک و از سوی دیگر سطح درآمد در جامعه پایین است و با توجه به اینکه هوش مصنوعی به امکانات پردازش و سخت‌افزار وابسته است، کالای لوکسی برای جامعه ما محسوب می‌شود؛ یعنی تنها بخش کوچکی از مردم می‌توانند از محصولات و خدمات آن استفاده کنند. از این رو شاید انتظار حجم بازار محصولات هوش مصنوعی در کشورهای پیشرفته برای ایران چندان واقع‌بینانه نباشد.
به گفته برخی استادان دانشگاه، شرایط اقتصادی کشورمان چالش‌هایی را نیز بر سر راه پژوهش‌های هوش مصنوعی ایجاد کرده است. شرایط اقتصادی باعث شده توان پردازشی مناسب برای پژوهش‌های پیشرفته در اختیار محققان قرار نگیرد. به گفته یکی از اعضای تیم رباتیک پارسیان دانشکده مهندسی برق دانشگاه امیرکبیر هوش مصنوعی در کنار سخت‌افزارها مفهوم پیدا می‌کند و سخت‌افزارها وابسته به قطعات خارجی هستند. اگر بخواهیم در ایران تولید داخلی هم داشته باشیم، وابسته به قطعات خارجی هستیم که به سختی در اختیار پژوهشگران داخلی قرار می‌گیرد.
علاوه بر مشکلات سخت‌افزاری، برخی از استادان پیکان انتقادهای خود از شرایط فعلی هوش مصنوعی را به سوی دانشگاه نشانه گرفته‌اند و از رخوت و بی‌مساله‌گی دانشگاه در حوزه هوش مصنوعی گلایه‌مندند. یکی از مدرسان دانشگاه صنعتی امیرکبیر می‌گوید: دانشگاه‌ها در حوزه هوش مصنوعی بی‌جهت و بی‌هویت فعالیت می‌کنند. طرح درس‌ها و مکانیسم‌های آموزش و پژوهش در دانشگاه باید تغییر کنند و برای درس‌های کاربردی پروژه‌های تیمی که منجر به تولید محصول می‌شوند، تعریف شود.
یکی از دانشجویان دکترای هوش مصنوعی نیز در این باره به ایسنا می‌گوید: برخی از درس‌های آنلاین بهتر از درس‌های دانشکده است. مفاهیم جدیدی در بعضی از درس‌های آنلاین بیان می‌شود که چند سال زمان می‌برد تا وارد درس‌های دانشکده شود. برخی از درس‌های اصلی ما درس‌هایی هستند که تاریخ انقضای آن‌ها گذشته است یا مثلا برخی متدهایی که ارائه می‌شود، قدیمی است.
اغلب استادان و دانشجویان معتقدند بخش خصوصی در استفاده از هوش مصنوعی پیشرو بوده، دانشجویانی که از دانشگاه صنعتی شریف با ایسنا در این باره گفت‌وگو کرده‌اند می‌گویند تا حالا اثری از سفارش پروژه از سوی دولت ندیده‌اند.
اگر از چالش‌ها و کاستی‌هایی که توسعه هوش مصنوعی در ایران دارد، بگذریم، فعالیت‌های مشترک زیادی میان متخصصان هوش مصنوعی و علوم دیگر همچون سلامت و اقتصاد در جریان است. یکی از محققان پسادکترای دانشگاه ام‌آی‌تی که از پژوهشگران پژوهشگاه رویان است، می‌گوید: پژوهشی با هدف تشخیص زودرس آلزایمر با استفاده از هوش مصنوعی در حال انجام است. علاوه بر آن، نرم‌افزارهای مختلفی برای تشخیص بیماری، مراقبت از بیمار و خودمراقبتی هم طراحی شده است.
هوش مصنوعی می‌تواند در بیمه هم کاربرد داشته باشد و یا شیوه قیمت‌گذاری و قیمت مناسب تاکسی‌های اینترنتی را مشخص کند. یکی از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه تهران درباره نقش هوش مصنوعی در صنعت خودرو می‌گوید: در صنعت خودروسازی، خودروها می‌توانند هوشمند شوند؛ یعنی دستگاه‌هایی طراحی شود و درون ماشین قرار داده شود که اطلاعات رانندگی فرد را ثبت کند. بعدتر، این اطلاعات می‌تواند به کمک صنعت بیمه بیاید و اگر تصادفی رخ داد، بیمه بررسی کند آیا راننده به طور کلی پرخطر رانندگی می‌کند یا خیر. بیمه می‌تواند با استفاده از این اطلاعات، حق بیمه را بالا یا پایین ببرد.
هوش مصنوعی در کنار همه مزایایی که می‌تواند برای انسان معاصر داشته باشد، احتمالا خطرهایی نیز خواهد داشت. فعالان داخلی و خارجی این عرصه همواره هشدارهایی را درباره تصمیم‌گیری‌های هوش مصنوعی در آینده بیان کرده‌اند. برخی محققان معتقدند هوش مصنوعی ممکن است روش‌هایی مخرب را برای فعالیت‌های خود انتخاب کند و یا برای کارهای ویرانگری برنامه‌ریزی شده باشد. با این حال، با توجه به سخنان فعالان ایرانی این عرصه، راه درازی تا بررسی چالش‌های اخلاقی کاربرد هوش مصنوعی داریم. امید است تا پیش از درگیری با چالش‌های حقوقی و اخلاقی هوش مصنوعی در تصمیم‌گیری‌های حیاتی مسیر برای هم‌قدم شدن با دانشمندان هوش مصنوعی کشورهای توسعه‌یافته بیش از پیش هموار شود.
منبع: ایسنا
انتهای پیام/
روزنامه های اقتصادی
آخرین اخبار
